فرق ضلالت و غوایت

ضلالت به معنای گمراهی و بیراهه رفتن است. ضال کسی است که راه را گم کرده است. اما غوایت به معنای کسی است که هدف ندارد و هدفش را گم کرده است و نمی‌داند به کجا می‌رود.

به سخن دیگر، یک وقت است انسان هدفدار است ولی راه را بلد نیست، مثل مسافری که می‌خواهد جایی برود، اما راه را گم کرده است. چنین شخصی را «ضال» می‌گویند؛ اما یک وقت است که انسان بی‌هدف و پوچ‌گراست و اصلاً نمی‌داند کجا باید برود. چنین شخصی را «غاوی» می‌گویند.
شیطان می‌گوید که هم شما را گمراه می‌کنم و از هدف و مقصد دور می‌سازم: لَأُضِلَّنَّهُمْ(نساء، آیه 119)  و هم شما را پوچ گرا می‌سازم که بی‌هدف در زندگی باشید: لَأُغْوِیَنَّهُمْ(حجر، آیه 39)
پس گام اول شیطان این است که می‌گوید: من اول این مردم را از راه به در می‌برم که اینها راه را گم ‌کنند و بعد پوچ‌گرا ‌شوند تا  ندانند کجا می‌خواهند بروند و عاقبتشان چیست؟
این دو خطر همواره در کمین مردم است. اما خداوند پیامبری را می‌فرستد که هم هدفمند است و هم راه شناس و راه بلد است. خداوند می‌فرماید که پیامبر(ص) از این دو خطر و آسیب در امان است:  ما ضَلَّ صاحِبُکُمْ وَ ما غَوی؛ یار شما نه گمراه است نه بی‌هدف.(نجم، آیه 2) پس چنین رهبری برای مسلمانان است که نه راه را گم کرده است نه هدف را؛ چرا که بر صراط مستقم و متن راه است (زخرف، آیه 42) و هم هدفدار است.